Behandeling op basis van diagnostiek volgens het gevolgenmodel

Behandeling op basis van diagnostiek volgens het gevolgenmodel

Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK) hebben gevolgen voor je stemming, gedrag, lichamelijke toestand en je sociale leven. Klachten kunnen maken dat je somber, angstig of snel geïrriteerd bent. Of ze doen je denken aan een ingrijpende gebeurtenis. Het kan ook zijn dat je belemmerd wordt in je doen en laten, slecht slaapt of dat je conditie achteruitgaat als gevolg van je klachten. We weten dat sommige van deze gevolgen klachten in stand kunnen houden of verergeren. Er ontstaat een vicieuze cirkel waarbij de klachten gevolgen hebben voor het doen en laten die de klacht in stand houden en het herstel verhinderen.

In kaart brengen van de in stand houdende gevolgen
Tijdens de intake worden de klacht en de in stand houdende gevolgen in kaart gebracht en de vicieuze cirkel opgesteld. De vicieuze cirkel laat zien hoe de klacht in stand wordt gehouden.

Behandeling op basis van diagnostiek volgens het gevolgenmodel
De behandelaar stelt een behandelplan op en laat je zien hoe de behandeling de vicieuze cirkel kan doorbreken. Een behandeling op basis van de diagnostiek volgens het gevolgenmodel heeft als doel de omstandigheden voor het herstel van de klachten zo gunstig mogelijk te maken. Dit gebeurt door de belangrijkste in stand houdende gevolgen in de behandeling aan te pakken en op te heffen. Met het opheffen van de in stand houdende gevolgen wordt de cirkel doorbroken en kan herstel intreden.

Een voorbeeld van een intake
Iemand met rugpijn komt voor een intake volgens het gevolgenmodel. De intaker stelt een heleboel vragen over de klacht zelf, wanneer het is begonnen, en of het is veranderd in de loop van de tijd, hoe het voelt en hoe hevig het is. Ook vraagt de intaker wat er door hem heen gaat als de pijn zo hevig is, of hij dit soort van pijn ooit eerder heeft gehad en of hij nare ervaringen heeft met de pijn. En hoe hij zich voelt als de pijn zo hevig is, of hij dan gespannen raakt, bezorgd, angstig, geïrriteerd, boos en gefrustreerd, of somber en verdrietig. Ook vraagt de intaker wat hij doet als hij zoveel pijn heeft. Neemt hij dan pijnstillers, gaat hij liggen, rustig aan doen, of zet hij de tanden op elkaar en gaat hij door ondanks de pijn. Ook de lichamelijke gevolgen van de pijn brengt de intaker in kaart. Is zijn conditie achteruit gegaan. Is hij zich bewust van de spierspanning in reactie op de pijn, raakt zijn ademhaling ontregeld als hij pijn heeft. En nog veel meer. De intaker werkt de informatie en de volgende keer laat hij de patiënt de vicieuze cirkel zien die is opgesteld. Als de patiënt vindt dat de cirkel klopt, bespreekt de intaker het behandelplan. Hij legt uit met welke interventies de cirkel zou kunnen worden doorbroken.

Uit de intake blijkt dat de patiënt als hij pijn heeft, denkt: “Als ik een onverhoedse beweging maak, schiet het er weer in net als die ene keer. Dat was vreselijk, dat wil ik niet meer.”. Uit angst voor de pijn, houdt hij zijn spieren strak gespannen en doet hij geen dingen meer waarmee hij zijn rug belast. Op deze manier probeert hij te voorkomen dat hij weer door zijn rug gaat. Maar door het stijf en gespannen bewegen wordt de rugpijn erger. En doordat hij geen dingen meer doet waarmee hij zijn rug belast, neemt de kracht in de spieren in zijn rug af. Daardoor ervaart hij eerder pijn als hij iets doet. De angst voor de pijn, het stijf en gespannen bewegen en niet belasten van zijn rug verhinderen het herstel van de pijn.


De intaker legt uit wat gedaan kan worden om de vicieuze cirkel te doorbreken. De intaker denkt dat het kan helpen als de patiënt meer weet over zijn rug en wat er gebeurt als we door onze rug gaan. Dat dat vervelend is maar geen kwaad kan. De nare ervaring met de pijn die hem zo angstig heeft gemaakt, kunnen verwerkt worden met EMDR. Door de uitleg en verwerking is hij niet meer bang en durft hij weer zijn spieren van zijn rug te ontspannen en ook zijn rug weer te belasten. Dan kan hij gaan oefenen met ontspannen bewegen, bijvoorbeeld door te gaan dansen. En hij kan zijn spieren gaan trainen, bijvoorbeeld door te gaan zwemmen.

IN EEN DEEL VAN DE INFORMATIE OP DEZE WEBSITE WORDT NOG GESPROKEN OVER SOLK I.P.V. ALK.