Bij Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK) weten we niet waardoor de klachten veroorzaakt worden. We weten wél dat het meemaken van een traumatische gebeurtenis de klachten kan veroorzaken of in stand houden. Dit is zeker niet altijd zo, sommige klachten ontstaan zonder dat men iets naars heeft meegemaakt. EMDR is een techniek die de herinnering aan de traumatische gebeurtenis minder moeilijk kan maken, en heeft als uitgangspunt: ‘Het verminderen van de emotionele lading en levendigheid van herinneringen aan een traumatische gebeurtenis door met behulp van snelle oogbewegingen de aandacht van de herinnering af te halen.’

Het getraumatiseerde lichaam
Tijdens het meemaken van een traumatiserende ervaring bevinden we ons in ons lichaam. Ons lichaam doet natuurlijk ook mee aan deze ervaring. Ook het lichaam maakt dan zijn eigen lichamelijke herinneringen aan die gebeurtenissen. Het kan bijvoorbeeld gebeuren dat het lichaam een bepaalde pijn ervaart, of een verlamd gevoel van angst. Een kind dat iets heel naars meemaakt neemt bijvoorbeeld vaak geestelijk afstand van de gebeurtenis. Het lichaam wordt dan als verdoofd gevoeld, en die herinnering kan blijven bestaan. Een ander voorbeeld is dat iemand die een auto-ongeluk meemaakt zo’n extreme spierspanning ervaart dat het leidt tot pijn of tintelingen.

Cognities
Wanneer u EMDR gaat doen wordt eerst gekeken naar de zogenaamde ‘negatieve cognitie’. Dit is een opvatting die iemand over zichzelf heeft die hoort bij de traumatische gebeurtenis. Vaak is het een negatief waardeoordeel dat iemand over zichzelf heeft. Er zijn vijf soorten van dit soort negatieve waardeoordelen. De gedachte ‘ik ben machteloos’ wordt gezien na een verlies van controle. ‘Ik ben schuldig’ heeft te maken met een gevoel van schuld of verantwoordelijkheid. Een lage eigenwaarde gaat samen met gedachten als ‘ik ben waardeloos, ik kan helemaal niets’. De gedachte ‘ik ben in gevaar’ hoort bij een gevoel van onveiligheid en de gedachte ‘ik ben zwak’ komt veel voor bij kwetsbaarheid, zoals bij pesten.

Oogbewegingen
Meestal wordt EMDR met oogbewegingen uitgevoerd. Het is de bedoeling om de herinnering aan de nare ervaring naar boven te halen. Dan gaat u zich concentreren op het meest nare beeld daarvan. Dit geeft meestal een sterke emotionele reactie, u voelt weer de angst of het verdriet dat bij de gebeurtenis hoort. Ook het lichaam kan weer een heftige reactie voelen. Wanneer nu gedurende langere tijd een afleidende taak gedaan wordt, verandert dit de herinnering in de hersenen. De herinnering wordt anders opgeslagen in de hersenen. Dat zorgt ervoor dat de emotionele lading minder heftig wordt. Na een aantal EMDR sessies is het dan mogelijk om met minder heftige emoties terug te denken aan het trauma. Ook de lichamelijke sensaties die bij het trauma hoorden kunnen nu milder geworden zijn.

Een voorbeeld
Iemand met ernstige maar onverklaarde rugpijn durft al jaren niet meer op de fiets. Hoewel het goed zou zijn voor zijn conditie, en hij er erg van houdt om de buitenlucht in te gaan, durft de man niet meer te fietsen. Drie jaar geleden heeft de man een naar ongeluk meegemaakt toen hij op de fiets zat. Iemand zwaaide plotseling de deur open van een auto waar hij net langs reed, en hij probeerde uit alle macht te remmen maar klapte vol op de deur. De man is over de deur gevlogen en herinnert zich hoe hij op de straat afvloog. Omdat de man een zwakke rug had probeerde hij te draaien en op zijn heup terecht te komen. Hij spande zijn lichaam maximaal aan en landde inderdaad op zijn heup. Desalniettemin deed de val flink pijn aan zijn been, heup, en ook aan zijn rug.

De man heeft tijdens fysiotherapie gemerkt dat hij nog altijd bang is te zullen uitglijden of struikelen. Hij wil niet nog een keer zo vallen als toen. Zijn rug voelt kwetsbaar, niet stevig genoeg om een val te kunnen opvangen. Hierdoor heeft de man de neiging om gespannen te blijven tijdens het lopen. Vooral op gladde vloeren zoals de vloeren op zijn werk heeft hij daar last van. Wanneer de fysiotherapeut op de hometrainer wil fietsen met de man, om de rug soepeler te maken, raakt de man steeds erg bang om te vallen. Hij begint te trillen en het zweet breekt hem uit. Het lijkt wel alsof hij er ziek van wordt. Hij realiseert zich dat het fietsongeluk meer impact heeft gehad dan hij dacht.

De man besluit EMDR te doen en neemt daarbij als meest emotionele beeld het moment dat hij door de lucht vloog en wist dat hij met zijn zwakke rug de grond hard zou gaan raken. De angst om verlamd te raken komt naar boven, en de overtuiging dat zijn rug die val niet aan zal kunnen. Na vier EMDR sessies is deze angst zo goed als verdwenen. De man merkt dat zijn lichaam weer ontspannen kan reageren op normale situaties die hij tegenkomt. Een simpele stap van een stoeprand af doet hij nu weer zoals vroeger. Dit helpt hem om uit de vicieuze cirkel te komen. De man gaat weer meer bewegen en gaat zijn rug weer gezonder gebruiken. Langzamerhand krijgt hij weer vertrouwen in zijn rug en neemt ook de pijn af. Als hij op een dag merkt dat hij zonder erbij na te denken in het park met de hond aan het stoeien was, realiseert hij zich dat zijn angst verdwenen is.

IN EEN DEEL VAN DE INFORMATIE OP DEZE WEBSITE WORDT NOG GESPROKEN OVER SOLK I.P.V. ALK.