18 Jan Genderbias bij somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten
Genderbias bij somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten
Bron: artikel is afkomstig van solk.nl
Eeuwenlang zijn artsen ervan uitgegaan dat vrouwen een soort lichtere versie van mannen zijn. Diagnostiek, behandelmethodes en geneesmiddelen die op basis van onderzoek bij mannen worden ontwikkeld, werden daarom vaak ook klakkeloos op vrouwen toegepast. Hoewel er nu meer bewustzijn is van vrouw-man verschillen en het belang van gendersensitieve geneeskunde, is kennis hierover nog steeds beperkt.
Zowel somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK) als somatisch-symptoomstoornissen komen gedurende alle leeftijden vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Een recent Zweeds onderzoek laat het belang zien om ook bewust te zijn van genderbias bij SOLK. In deze uit twee delen bestaande studie werd onderzocht of er een genderbias was in de diagnostiek van SOLK en het effect op de arts-patiënt relatie.
In de eerste studie werden twee identieke vignetten van een patiënt met aspecifieke rugpijn voorgelegd aan 90 huisartsen, waarbij het enige verschil was dat het in de ene casus om een man ging, en in de andere casus om een vrouw. Het bleek dat er in de vrouwelijke casus statistisch significant vaker SOLK (42.2%) gediagnosticeerd werd dan bij de identieke mannelijke casus (22.2%). Dit was onafhankelijk van leeftijd en geslacht van de arts.
In de tweede studie werd in een populatiestudie aan 432 patiënten met somatisch verklaarde pijn en 521 patiënten met somatisch onvoldoende verklaarde pijn gevraagd naar hoe ze de behandelrelatie met hun arts ervaarden. Vrouwen met SOLK / functioneel somatische syndromen (FSS) ervoeren hun behandelrelatie met hun arts slechter vergeleken met mannen met SOLK / FSS (en vergeleken met mannen en vrouwen met somatisch verklaarde pijn), al was dit verschil net niet statistisch significant.
Voor een meer uitgebreidere beschouwing van dit onderwerp is het ‘Handboek Psychopathologie bij vrouwen en mannen. Van 0 tot 100+’ interessant. In dit handboek worden bij meer dan twintig stoornissen verschillen tussen vrouwen en mannen op lichamelijk, psychisch en maatschappelijk niveau centraal gesteld (bijvoorbeeld bij angststoornissen, eetstoornissen, genderdysforie, autisme, persoonlijkheidsstoornissen, neurocognitieve stoornissen en middelenmisbruik). Er is ook een hoofdstuk over vrouw-man verschillen bij SOLK en somatisch-symptoomstoornis en verwante stoornissen, geschreven door Judith Rosmalen en mijzelf. Naast vrouw-man verschillen in etiologie en diagnostiek, focussen we in dit hoofdstuk ook op vrouw-man verschillen in de behandeling. Bij kortdurende psychotherapie lijkt het effect bij vrouwen groter. Er zijn echter ook vele andere behandelingen, zoals fysiotherapie of multidisciplinaire behandeling, waarbij het niet bekend is of er verschil is tussen vrouwen en mannen. Nog veel meer aandacht voor dit onderwerp is dus hard nodig om behandelingen te kunnen personaliseren.
