04 mrt Psychosomatische fysio- en oefentherapie
Psychosomatische fysio- en oefentherapie
Bij Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK) weten we niet waardoor de klachten veroorzaakt worden. We weten wél dat ze ons lichaam beïnvloeden en andersom. Veel van wat er in ons lichaam gebeurt, gebeurt vanzelf. We zijn ons er vaak niet van bewust. We merken dan niet altijd op wanneer het lichaam grenzen overgaat. Het uitgangspunt van de psychosomatisch fysio- of oefentherapeut is: ‘Werken aan herstel van het verstoorde evenwicht tussen spanning en ontspanning in het lichaam en tussen belasting en belastbaarheid van het lichaam, met als doel de lichamelijke klachten te verminderen.’
Invloed op de klacht
Als er een lichamelijke klacht is, is vaak ook de natuurlijke balans van het lichaam verstoord. We moeten ons lichamelijk en in ons gedrag gaan aanpassen. De manier waarop we ons lichaam gebruiken wordt deels bewust en deels onbewust veranderd. Dit kan de klachten erger maken, of er kunnen meerdere klachten bijkomen. Iemand die buikklachten krijgt en een opgezwollen buik heeft, kan wellicht minder ontspannen ademen of eet later dan normaal waardoor hij extra moe wordt.
Evenwicht
De psychosomatisch fysio- of oefentherapeut ondersteunt op twee manieren het werken aan herstel. Ten eerste wordt geoefend aan het beter leren aanvoelen van het lichaam. Een deel van de onbewuste lichamelijke processen kunnen bewust gemaakt worden. Ademhaling en spierspanning, bijvoorbeeld, gaan meestal onbewust maar we kunnen leren er meer bewuste controle over te krijgen. Het leren aanvoelen van je lichaam is een belangrijk onderdeel van de behandeling.
Belastbaarheid
Met oefeningen kun je beter leren voelen waar je lichaam op reageert en sommige automatische reacties afleren, of juist herstellende reacties aanleren. Als de klacht wat erger is, en je lichaam reageert erop, kun je hier nu beter rekening mee houden. Een volgende stap is het leren doseren van de belasting van je lichaam. Door op tijd te stoppen met belastende dingen, kun je voorkomen dat je lichaam overbelast raakt. Ook kun je leren om pauzes of een rustdag in te plannen zodat je wat reserves behoudt, of je reserves weer aanvult. Zo wordt een gezonder evenwicht tussen belasting en ontspanning bereikt. Vaak heeft dit tot gevolg dat de klacht beter de kans krijgt te herstellen. Ook worden de gevolgen van de klacht beter ingeperkt.
Een voorbeeld
Iemand met ernstige maar onverklaarde rugpijn komt bij de psychosomatisch fysiotherapeut omdat hij hoopt dat deze de pijn kan wegmasseren. Nadat hij vorig jaar van de fiets is gevallen heeft hij rugpijn gehouden. De pijn is echter onverklaard, de medische onderzoeken hebben geen blijvend lichamelijk letsel gevonden. In de maanden daarvoor heeft hij steeds meer pijn gekregen, en kan hij steeds minder doen.
Tijdens de behandeling wordt ontdekt dat de rugpijn vanuit de spieren komt. In eerste instantie waren de spieren bezeerd door de val op de fiets. Het lichaam heeft toen in reactie op de pijn de spierspanning wat opgehoogd. Ook is hij ongemerkt verkeerd gaan compenseren waardoor zijn rug iets scheef is gaan staan en de niet bezeerde spieren een ongebruikelijke belasting kregen. Vervolgens zijn die spieren overbelast geraakt en heeft de spanning zich verspreid naar de nekspieren. De nekspieren veroorzaken op hun beurt hoofdpijn. Als de hoofdpijn te erg is gaat hij wat vaker zitten of liggen. Hierdoor krijgen de rugspieren minder beweging en worden ze niet soepeler.
Tijdens de behandeling wordt uitleg gegeven over spieren en het nut van beweging. Vanaf nu worden de spieren weer meer gebruikt, bijvoorbeeld door de zwemmen en door oefeningen te doen. In het begin doet dit pijn aan de spieren. Er wordt geoefend met de hoeveelheid belasting die goed is voor de spieren, en het bewaken van de grens daarvan. Er moet niet teveel getraind worden, maar ook niet te weinig. Langzamerhand raken de spieren meer ontspannen, en verdwijnt ook de hoofdpijn wat op de achtergrond. Door meer kracht in de rug en bijvoorbeeld de buikspieren, verbetert de houding en worden de rugspieren beter ontlast. Na de behandeling is het weer mogelijk om te werken, bij vrienden op bezoek te gaan of te fietsen. Echter, de rug blijft een kwetsbare plek in het lichaam. Bij overbelasting voelt deze persoon dit als eerste aan zijn rug. Het zware werk in de tuin blijft onverstandig om te doen, en in periodes van stress op het werk voelt hij op tijd dat het goed zou zijn om weer wat vaker te gaan zwemmen.
Meer lezen over psychosomatische fysiotherapie (en bron): http://www.psychosomatischefysiotherapie.nl
IN EEN DEEL VAN DE INFORMATIE OP DEZE WEBSITE WORDT NOG GESPROKEN OVER SOLK I.P.V. ALK.